Σάββατο 11 Ιουνίου 2016

72 χρόνια από τη σφαγή του Διστόμου

Σαν σήμερα, συμπληρώνονται 72 χρόνια από την τέλεση ενός από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα πολέμου που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, με θύτες τα γερμανικά στρατεύματα του Γ΄Ράιχ και θύματα τους κατοίκους του Διστόμου Βοιωτίας.
Οι θηριωδίες στις οποίες προέβησαν οι ναζί, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ως μεμονωμένο περιστατικό αν αναλογιστεί κανείς πως το 1944 τα στρατεύματα του Χίτλερ δέχονται απανωτές ήττες σε όλη την Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα, οι Γερμανοί προσπαθούν να συγκροτήσουν την άμυνα τους στο πεδίο της Νορμανδίας, με αποτέλεσμα οι μονάδες στην Ελλάδα να πρέπει να μετατεθούν. Η παρουσία ωστόσο του αντάρτικου τις καθηλώνει, καθώς η περιοχή της Βοιωτίας δεν δημιούργησε τάγματα ασφαλείας αλλά αντιθέτως στήριζε τον ΕΛΑΣ. Παράλληλα στις άλλες κατεχόμενες χώρες, 14 μέρες πριν τη σφαγή στο Δίστομο, στρατεύματα των SS εκτέλεσαν 834 σέρβους ως υποστηρικτές του γιουγκοσλάβικου παρτιζάνικου κινήματος. Δυο ημέρες πριν τη σφαγή στο Δίστομο 135 Καναδοί στρατιώτες αιχμάλωτοι εκτελούνται και γερμανικά πάντσερ πέρασαν πάνω από τα πτώματα τους, ενώ την επόμενη ημέρα στη πόλη Tulle κρεμάστηκαν 99 άτομα. Την ίδια ημέρα με τη σφαγή στο Δίστομο στο Οραντούρ Συρ Γκλάν στη Γαλλία, οι Γερμανικές δυνάμεις σκότωσαν 648 αμάχους (247 γυναίκες 205 παιδιά). Όλα αυτά δείχνουν ότι υπήρχε μια ευρεία στρατηγική αντιμετώπισης της υποστήριξης των αντάρτικων στρατευμάτων με αντίποινα στον άμαχο πληθυσμό.

Στις 10 Ιουνίου του 1944 ο Fritz Laufenbach, λοχαγός των SS του 2ου λόχου του 1ου τάγματος του 7ου τεθωρακισμένου συντάγματος της αστυνομίας SS, έλαβε διαταγή να μετακινήσει τον λόχο του από την Λειβαδιά προς το Δίστομο, το Στείρι και το Κυριάκι με σκοπό τον εντοπισμό ανταρτών στην δυτική πλευρά του Ελικώνα. Σαν δόλωμα οι Γερμανοί είχαν 2 επιταγμένα Ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς, που προπορεύονταν της κύριας φάλαγγας. Ταυτόχρονα ο 10ος και 11ος λόχος του 3ου τάγματος από την Άμφισσα κατευθυνόταν προς το Δίστομο για να συναντήσουν τον 2ο λόχο. Οι 3 λόχοι συναντήθηκαν χωρίς να έχουν εντοπίσει αντάρτες εκτός από 18 παιδιά που κρύβονταν σε γύρω στάνες. Έξι από τα παιδιά που προσπάθησαν να δραπετεύσουν εκτελέστηκαν. Οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους χωρικούς έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ο 2ος λόχος κατευθύνθηκε προς τα εκεί και στην θέση Λιθαράκι, περιοχή του Στειρίου, έπεσε σε ενέδρα των ανταρτών του 11ου λόχου του 3ου τάγματος του 34ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η μάχη του Στειρίου ήταν σκληρή και κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση. Αν και από το χωριό Δίστομο τα Γερμανικά στρατεύματα δεν δέχθηκαν κάποια πρόκληση (παρόλο που μεταπολεμικά το ισχυρίστηκαν οι Γερμανοί κατηγορούμενοι της σφαγής), για λόγους αντεκδίκησης ο 2ος λόχος του 8ου Συντάγματος της 4ης Αστυνομικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας Γρεναδιέρων των SSάρχισε την σφαγή όσων κατοίκων έβρισκαν στο χωριό. Η μανία τους ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δεν ξεχώριζαν από το μακελειό ούτε τα γυναικόπαιδα ούτε τους ηλικιωμένους. Τον ιερέα του χωριού τον αποκεφάλισαν, βρέφη εκτελέστηκαν και γυναίκες βιάστηκαν πριν θανατωθούν. Η σφαγή σταμάτησε μόνον όταν νύχτωσε και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού πρώτα έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους, καθώς σκότωναν όποιον άμαχο έβρισκαν στον δρόμο τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων οι 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάμεσά τους 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού George Wehrly ο οποίος έφτασε στο Δίστομο μετά λίγες μέρες μιλάει για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή.
Ένας από τους επκεφαλής που θεωρήθηκε υπεύθυνος για την σφαγή στο Δίστομο Hans Zampel μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στην Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες ζει ως σήμερα ελεύθερος. Ο λοχαγός των SS Fritz Lautenbach είναι ο άνθρωπος που εκτέλεσε την εντολή και συνέταξε την σχετική ψευδή αναφορά. Η αναφορά του Lautenbach αμφισβητήθηκε άμεσα από τον επίσης αυτόπτη μάρτυρα της μυστικής αστυνομίας, Georg Koch, o οποίος συνόδευε την αποστολή. Στις 24 Ιουνίου 1944, οι Γερμανοί επανήλθαν και έκαψαν τα σπίτια στο Στείρι, χωρίς ανθρώπινες απώλειες αφού οι κάτοικοι του είχαν προλάβει να κρυφτούν σε γειτονικές δύσβατες περιοχές του χωριού. Μέλη του ίδιου συντάγματος ωστόσο, είχαν πραγματοποιήσει ένα μήνα μόλις πριν, την Σφαγή της Κλεισούρας με 273 αμάχους νεκρούς ανάμεσα τους παιδιά και βρέφη.

Το ειδεχθές έγκλημα που συντελέστηκε στο Δίστομο έχει σημαδέψει για πάντα όσους επέζησαν από εκείνη τη μέρα, αλλά και την ελληνική κονωνία γενικότερα. Όμως, κανείς δεν θα πρέπει να παραβλέψει το γεγονός πως μόλις μερικές δεκαετίες μετά το φρικτό αυτό συμβάν και με νωπές ακόμα τις μνήμες από τις θηριωδίες στις οποίες προέβησαν οι Ναζί σε όλη την επικράτεια, αρκετοί συμπολίτες μας στηρίζουν και ακόμη περισσότεροι ανέχονται σιωπηλά την πολιτική δραστηριοποίηση ανθρώπων-υμνητών του Χίτλερ.

Αυτό μαρτυρά την έλλειψη παιδείας που υπάρχει σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και το οποίοεπιτρέπει σε ακραία και φασιστικά στοιχεία να αναπτύσσουν μια ρητορική μίσους και να υιοθετούν μάλιστα πρακτικές που θυμίζουν παραστρατιωτικές οργανώσεις.

Από τη πλευρά μας, ως προοδευτικοί νέοι έχουμε χρέος να προστατεύουμε την μνήμη των θυμάτων του ναζισμού και να είμαστε σε επαγρύπνηση ώστε φαινόμενα όπως αυτό της Χρυσής Αυγής, που αποτελούν απειλή για τη Δημοκρατία, να σταματήσουν να δημιουργούν πληγές στην ήδη ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία. Επιπλέον θα πρέπει να συνεχιστεί ο αγώνας που χρόνια τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά τις αποζημιώσεις που οφείλονται στις οικογένειες των ανθρώπων που σφαγιάστηκαν στο Δίστομο, για να αποδοθεί, έστω και τόσα χρόνια μετά, δικαιοσύνη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου